Czy fluoryzacja zębów może mieć skutki uboczne?

Podstawą profilaktyki próchnicy jest aktywna ochrona szkliwa zębów. W tym celu należy regularnie szczotkować zęby, stosując odpowiednie pasty z dodatkiem fluoru. Nie zawsze wystarczy samo oczyszczanie szkliwa – w wielu przypadkach trzeba je wzmocnić poprzez dostarczenie większych dawek fluoru. Osoby, które zamierzają poddać się fluoryzacji, zastanawiają się często nad możliwymi skutkami ubocznymi. Czy zabieg może być szkodliwy dla zdrowia?

Fluoryzacja zębów najczęściej wykonywana jest u dzieci i młodzieży, lecz ma bardzo pozytywne skutki także u osób dorosłych. Wzmacniając szkliwo, fluor podnosi odporność zębów na działanie bakterii odpowiedzialnych za rozwój próchnicy. Ponadto skutecznie łagodzi, a nawet usuwa nadwrażliwość zębów.

Dwie metody fluoryzacji zębów

Wszystkie sposoby fluoryzacji zębów można podzielić na dwie grupy: zabiegi egzogenne i endogenne. Szczotkowanie i lakierowanie zębów, fluorowanie kontaktowe oraz jonoforeza fluorkowa to przykłady fluoryzacji egzogennej. Z kolei fluoryzacja endogenna polega na doustnym przyjmowaniu płynów lub tabletek z fluorem. Jony fluoru wchłaniają się do krwi i wraz z nią docierają do zębów. W tej odmianie fluoryzacji konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności w doborze dawek: preparaty należy stosować ściśle według wskazówek stomatologa.

Najpowszechniej stosowana jest fluoryzacja egzogenna. Największą skuteczność powstrzymywania próchnicy ma jonoforeza fluorkowa. To zabieg wykorzystujący właściwości prądu stałego: jony fluoru wędrujące pomiędzy elektrodami osadzają się bardzo skutecznie w szkliwie. Do najpopularniejszych metod należy stosowanie preparatów do fluoryzacji, w tym past i lakierów, które po nałożeniu na zęby przez długi czas uwalniają jony fluoru. Przykładem chętnie wybieranego lakieru jest Fluor Protector S przeznaczony dla dzieci i młodzieży oraz do zabezpieczania zębów z nadwrażliwością. Jego przyjemny smak poprawia komfort pacjentów.

Warto podkreślić znaczenie właściwej diety, w której powinno znaleźć się dużo wody. Regularnie pita woda mineralna, która zawiera jony fluoru, znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia próchnicy u dzieci i wzmacnia szkliwo zębów u osób dorosłych.

Czy można zatruć się fluorem?

Każdy pierwiastek i każda substancja chemiczna może być trucizną – wszystko zależy od dawki. Bezpieczna dzienna dawka fluoru to 3,5 mg. Pierwsze objawy zatrucia pojawiają się zwykle po przekroczeniu 6 mg, a 20 mg fluoru stanowi dawkę bezwarunkowo toksyczną. Aby doszło do zatrucia, nie zawsze trzeba przyjąć skoncentrowaną dawkę fluoru. Pierwiastek występuje naturalnie w żywności, a także w pastach do szczotkowania zębów. Niewłaściwa dieta i połykanie pasty do zębów (zdarza się głównie u dzieci) może w skrajnych przypadkach doprowadzić do przewlekłego zatrucia fluorem, które nosi nazwę fluorozy. Jej łatwo zauważalnym objawem są jasne, czasem białe plamy na szkliwie. Są one wstępem do rozwoju nadżerek i zwiększenia podatności szkliwa na uszkodzenia mechaniczne. Z kolei ostre zatrucie fluorem prowadzi też do zaburzeń w pracy narządów wewnętrznych, w tym przede wszystkim nerek. To sytuacja niezwykle rzadka.

Czy preparaty stosowane przy fluoryzacji zębów mogą być toksyczne, wyjaśnia specjalista z hurtowni dentystycznej Limedic: – Teoretycznie preparaty do fluoryzacji zawierają wystarczająco dużo fluoru, aby przy nieodpowiednim dawkowaniu doprowadzić do zatrucia. Jednak przekroczenie toksycznych wartości fluoru wymagałoby połknięcia dużych ilości specyfiku. Zważywszy na fakt, że fluoryzacja odbywa się w gabinetach stomatologicznych, ryzyko zatrucia jest minimalne, a w praktyce bliskie zeru. Jedynym realnym zagrożeniem może być alergia na fluor lub inne składniki preparatów do fluoryzacji.

Podstawą bezpiecznej fluoryzacji jest wykonywanie zabiegu w gabinecie stomatologicznym, pod opieką specjalisty. Prawidłowo przeprowadzony zabieg nie stwarza żadnego zagrożenia dla zdrowia pacjentów.